Ülkemizde 14 Mayıs 2023 tarihinde Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili seçimleri yapılmıştı. Cumhurbaşkanlığında adaylar %50 oy oranını yakalayamadığı için seçimler ikinci tura kaldı.
28 Mayıs 2023 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan %52.16 oy oranıyla, rakibi Kemal Kılıçdaroğlu’na ciddi anlamda fark attı.
Seçim öncesinde Ak Parti ve Yeniden Refah Partisi’nin engellilere yönelik açıklamaları olmuştu. O açıklamalar nelerdi? Haydi hep birlikte bakalım.
- AK PARTİ’NİN SEÇİM VAATLERİNE GENEL BAKIŞ
Seçim öncesinde Ak Parti’nin 12 Nisan 2023 tarihinde engelli vatandaşlara yönelik açıklama yapmıştı.
Açıklama şu şekilde;
Tüm kamu kurum ve kuruluşlarında şehit yakınları ve gazilerin iş ve işlemlerinin takip edileceği bir irtibat noktasının oluşturulacağı belirtilen beyannamede, şehit anne ve babalarının aylıklarını daha da iyileştirici düzenlemelerin hayata geçirileceği bildirildi.
“Engelsiz Yaşam Merkezleri’nde engel türüne göre branşlaşmaya gideceğiz.” ifadelerinin yer aldığı beyannamede, şunlar kaydedildi:
“Evde bakıma ihtiyacı olan engelli ve yaşlıya düzenli bakan ve bunun için Evde Bakım Yardımı alanları kısmi zamanlı olarak sosyal güvenlik kapsamına alacağız. Engellilerin istihdamını artırmak amacıyla korumalı iş yerlerinin kapsamını genişleteceğiz. Engelli bireylerin ailelerine eğitim desteği, uzun vadeli aile danışmanlığı ve psiko-sosyal destek hizmetlerini geliştireceğiz.
Yaşlı bakım sigortası uygulamasını hayata geçireceğiz. Yaşlıların birbirinden faklı birimlerden sağlık hizmeti alması yerine geriatri hastaneleri ya da geriatri kliniklerinden hizmet almalarını sağlayacağız. Emeklilik yaşını özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esneteceğiz.”
Evde yaşayan yaşlılar için profesyonel bakım elemanlarının yetiştirileceğine yer verilen beyannamede, “Yalnız yaşayan ve bakım desteği almayan yaşlıların kendi konutlarında bakım ve güvenlik gereksinimlerinin uzaktan takip edilmesi amacıyla uygun teknolojilerden yararlanacağız” denildi.
- YENİDEN REFAH PARTİSİ’NİN SEÇİM VAATLERİNE GENEL BAKIŞ
Cumhur ittifakına katılan Yeniden Refah Partisi’nin 12 Nisan 2023 tarihinde engelli vatandaşlara yönelik açıklamaları olmuştu.
Açıklama şu şekilde;
Yeniden Refah Partisi olarak “Engellilere Hizmet Önceliğimizdir” sloganımızla çıkmış olduğumuz bu yolda, engelli vatandaşlarımızın hayatın tüm alanlarında yer alabilmesini sağlamak temel amacımızdır. Bir vatandaşımızın engelli olması topluma faydalı olmasına engel değildir. Bu sebeple engelli vatandaşlarımızın hayatın her alanında bireysel katkılarının sağlanması için gerekli tüm düzenlemeleri yapacağız.
İstihdam ve Ekonomik Destekler
Engelli vatandaşlarımızın iş hayatına katılımı ve istihdamı ile ekonomik özgürlüklerinin sağlanması partimiz için birincil önemdedir. Engelli vatandaşlarımızın bu alanda önlerindeki zorlukları kaldıracak, kamu ve özel sektörde engelli vatandaşlarımızın istihdamında pozitif ayrımcılık ilkesini uygulayacağız.
TÜİK verilerine göre, ülkemizde %12,5 oranıyla 10 milyon engelli vatandaşımızın olması nedeniyle, kamu ve özel sektörde engelli çalıştırma oranını adil bir şekilde güncelleyerek %3’ten %6’ya yükselteceğiz.
18 yaşını geçen ve çalışma kabiliyetine sahip olan tüm engelli vatandaşlarımızın kamu ve devlet gözetimi altında özel sektörde çalışma kapasitesine göre uzaktan çalışmada buna dahil olmak üzere iş sahibi yapacağız. Bunun yanı sıra çalışanlarının %90’ı engelli personelden oluşan, ülke ekonomisine katma değer üreten fabrikalar ve teknoloji merkezleri kuracağız. Bu fabrikalar ve teknoloji merkezleri sayesinde, öncelikle görme engellilerin ihtiyaç duyduğu yaşamı kolaylaştırıcı yazılım, anons cihazı ve çeşitli donamlar, işitme engellilerin kullandığı kulaklıklar, ortopedik engellilerin kullandığı yürüme araçları, ortezleri ve protezleri üreterek hem ihraç edecek hem de vatandaşlarımızın hizmetine sunacağız.
İş kurmak isteyen engellilerimize kurmak istediği iş ile ilgili kursları verilmesini sağlayacağız. Bu kurslarda başarılı olan engelli vatandaşlarımıza belirli oranda hibe ve teşvik verip 3 yıl süre ile vergiden muaf tutacağız.
Kamu sektöründe; Yardımcı Hizmetler Sınıfı kaldırılacağından, ortopedik engelli, görme engelli ve işitme engelli olan vatandaşlarımızın, kamuda çalışma ve özlük hakları ile ilgili sorunlarını, kadrolarını niteliklerine göre Genel İdari Hizmetler Sınıfına veya Teknik Hizmetler Sınıfında aktarma yoluyla çözüme kavuşturacağız.
EKPSS sürecinde yaşanan sorunların giderilebilmesi için sınav sorularının zorluk derecesine ilişkin çalışmalar yapacağız.
Engelli bireylerin işgücü durumlarının değerlendirilerek istihdama yönlendirilebilmeleri amacıyla İŞKUR bünyesinde “Mesleki Değerlendirme Birimleri” kuracağız.
Özel sektör işyerlerinde ve korumalı işyerlerinde çalıştırılacak özel gereksinimli işçilerin prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan işçi ve işveren sigorta primlerinin tamamının Hazine tarafından karşılanmasına yönelik mevzuat değişikliğini hayata geçireceğiz.
Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100.000’i geçen belediyeler tarafından; park, bahçe ve kaldırımlarda ihtiyaç duyulan fidan, çiçek, yer ve duvar kaplama malzemesi gibi ürünlerin üretileceği ve özel gereksinimli bireylerin çalışabilecekleri korumalı işyerleri kurulmasını yasal zorunluluk haline getireceğiz. Ayrıca bu belediyelerde engelsiz yaşam merkezleri açılmasını zorunlu kılacağız.
Erişilebilirlik
Şehirlerimizi, engelli vatandaşlarımızın hayatını kolaylaştıracak, onlar için daha yaşanabilir hale getirecek her türlü tedbiri alacağız.
Trafik ışıklarında, toplu taşıma araçlarında ve duraklarda mevcut olan anons sistemlerini iyileştireceğiz. Anons sistemi olmayan tüm trafik ışıklarına, toplu taşıma araçlarına ve duraklara anons sistemleri kuracağız.
Mevcut parkları ve oyun bahçelerini, engellilerin erişilebilirliğini sağlayacak şekilde yeniden yapılandıracağız. Kaldırımlarda, yaya geçitlerinde, parklarda, çocuk oyun alanlarında, kamunun hizmet verdiği ve kamu kullanımına açık tüm binalarda ve ulaşım hizmetlerinde erişilebilirlik tedbirlerinin alınmasını saylayacağız. Yalnızca engelliler için değil hareketlerinde kısıtlılık yaşayan yaşlılar, hamileler, çocuklar, bebek arabalılar, çok uzun veya çok kısa boylu kişiler için de gerekli düzenlemeleri hayata geçireceğiz.
Engelsiz ulaşım araçlarının tüm illerde olmasını sağlayacağız. Bu konuda yerel yönetimlere zorunluluk getirecek ve ilgili meslek odaları ile iş birliği yapacağız.
Kamu ihaleleri şartnamelerinde “erişilebilirlik koşulunun” yükümlülük haline getirilmesini ve bu yükümlülüklere uymayan yapıların kesin kabulünün yapılmamasını sağlayacağız.
Belediye sınırlarındaki ve mücavir alanlardaki yol, kaldırım, sinyalizasyon gibi yapıların engelli bireyler için erişilebilir olmasının sağlanması için ilgili bakanlıklar eliyle etkin ve sürekli denetim yapacağız.
Kaldırımlara araç park edilmesi nedeniyle; engelli vatandaşlarımız, yayalar, yaşlılar ve bebek arabası kullananlar ulaşımda güçlük çekmektedir. Araçların kaldırımlara park edilmesinin engellenmesi için ilgili kurumlar tarafından engellilik ve trafik bilinciyle ilgili kamu spotları hazırlayacağız. Bu kamu spotlarının prime time olarak adlandırılan yayınların en çok takip edildiği zaman diliminde yayınlanmasını sağlayacak ve kaldırımlara parkla ilgili trafik denetimleri sıkılaştıracağız.
Tüm kamu ve özel sektör resmi web sitelerinin, tüm engel grupları açısından erişilebilir olmasını sağlayıcı hukuki düzenlemeler getireceğiz.
Yakın zamanda yaşadığımız depremin de bize gösterdiği gibi, engelli vatandaşlarımızın barınmalarında ve gündelik yaşamlarında az katlı yapılarda olmaları hayati önem arz etmektedir. İlgili kamu kurum ve kuruluşlar ile ortak çalışmalar yaparak gerekli önemleri alacağız.
Spor
Son dönemde engelli vatandaşlarımızın ülkemiz milli takımlarında göstermiş olduğu başarılar, destek verildiği zaman engelli vatandaşlarımızın spor dallarında ne denli başarılı olabileceklerini ortaya koymaktadır. Engelli vatandaşlarımızın da diğer vatandaşlarımız gibi spor yapmaları için gerekli alt yapı yatırımlarını, yerel yönetimler ile koordineli olarak yürüteceğiz. Uluslararası müsabakalarda olup da ülkemizde branş olarak temsil edilmeyen tüm alanlarda engelli vatandaşlarımızın spor yapmalarını destekleyeceğiz. Engelli vatandaşlarımızı, maddi imkânlar sunarak spor yapmaya teşvik edeceğiz. Engelli spor kulüplerine verilen desteğin bir bölümünü direkt sporculara aktaracağız.
Engelli Vatandaşlarımızın Temsili
Her bakanlıkta, ülkemizde yaşayan 10 milyon engelli vatandaşımızı temsil eden, engelli vatandaşlarımızdan sorumlu temsilci atanıp, alınan kararlar da engelli vatandaşlarımızın uyumluluğu ve menfaatinin gözetilmesini sağlayacağız. Karar alındıktan sonra düzeltme değil, karar alma aşamasında doğru kararlarının alınmasını mümkün hale getireceğiz.
Belediye meclis üyeliğinin adaylık sürecinde her partiden en az bir engelli meclis üyesi adayı olmasını zorunlu hale getirerek, engelli vatandaşlarımızın belediye meclislerinde temsil edilmesini sağlayacağız.
Eğitim
Engelli öğrencilerimizin her türlü eğitim öğretim hakkından sonuna kadar faydalanması için gereken her türlü imkân ve olanağı sağlayacağız.
Üniversitelerin özel eğitim bölümlerinde görme engelliler öğretmenliği, işitme engelliler öğretmenliği ve zihinsel engelliler öğretmenliği bölümleri yeniden ayrı ayrı açılarak, alanında uzman eğitmenleri yetiştireceğiz.
Özel eğitime ihtiyacı olan engelliler, yaşadığı bölgelerde özel eğitim uygulama okullarının bulunmaması sebebiyle gerekli olan eğitimi alamamakta, bu sebepten birey kendine ve topluma fayda sağlayamamaktadır. Özel eğitim uygulama okullarını Milli Eğitim Bakanlığı koordinatörlüğünde yaygınlaştıracağız.
Kamu kurumlarında yetkin eğitimli işaret dili tercümanları istihdam edeceğiz.
Otizm, zihinzel, otistik ve down sendromlu olan bireylerin ayrımcılığa uğramadan bütünleştirilmiş ortamlarda eğitim görmelerinin sağlanması ile eğitsel değerlendirmeleri, özel eğitim, meslekî eğitim, destek eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerini geliştireceğiz.
Engelli okullarını yaygınlaştırılıp şehir merkezlerinde ulaşım sorunu olmayan bölgelere alacağız. Ayrıca özel eğitim haftalık saatlerinde engel gruplarına göre farklılık göstermekle birlikte, tüm gruplar için önemli düzeyde artış sağlayacağız.
Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin mesleğe yönlendirilmesine hizmet edecek mesleki değerlendirmeyi, ilgili bakanlıkların koordinatörlüğünde gerçekleştireceğiz.
Lise ve üniversitelerde engelli öğrencilerin kalacağı yurtlar hakkında kapsamlı bir çalışma yapıp engelli öğrenciye uygun yurtları tesis edeceğiz.
ÖSYM tarafından gerçekleştirilen merkezi sınavlarda görevlendirilen uzman okuyucu ve kodlayıcıların, özel gereksinimli bireyler konusunda farkındalıklarının ve donanımlarının artırılmasını sağlayacak düzenlemeleri yapacağız.
Görme Engelliler için tüm ders kitaplarının yanı sıra yardımcı kaynakların da yeterli miktarda Braille olarak basılmasını sağlayacağız.
İşitme engellilerin okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, üniversite ve dini eğitimde yaşadığı sorunların tespiti ve giderilmesi hakkında alanında uzman ekipler oluşturacak, her alanda eğitimlerini tam manasıyla sürdürmelerini sağlayacağız.
Engelli çocuklarımızın ve gençlerimizin eğitim hayatında fırsat eşitliğinin sağlanması için karşılaştıkları sorunları çözecek ve eğitim şartlarını iyileştireceğiz.
Sağlık
Sağlık Kurulu raporlarında meydana gelen aksaklıkların giderilmesi için rapor yönetmeliğini güncelleyecek, tüm ihtiyaçlara cevap verecek duruma getireceğiz. Her başvuru için ayrı ayrı rapor değil tüm ihtiyaçları karşılayan tek rapor uygulamasına geçeceğiz.
SMA hastalarının ilaçları ve tedavisi hakkında en kısa zamanda gerekli bölümler ile etkin çalışmalar yürütüp tedavi ve ilaç problemlerini çözüme kavuşturacağız. SMA hastalarının tüm tedavi masraflarının devlet tarafından karşılanması için düzenleme getireceğiz.
İlave ücret ve katılım payı konularında özel gereksinimli bireylere yönelik düzenleme yapacağız.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon seans sayısının, bireylerin durum ve ihtiyaçlarına göre özellikle gelişimin hızlı olduğu ve en fazla fayda sağlanabildiği erken çocukluk döneminde arttırılması yönünde düzenleme yapacağız.
SGK tarafından rapor ile karşılanan özel gereksinimli bireylerin kullanmak zorunda olduğu hasta alt bezi ve enjektörlerin kullanım miktarı ile ilgili gerçekçi düzenlemeleri hayata geçireceğiz.
SUT’ta yer alan tıbbi malzeme yelpazesinin genişletilmesi, bu bağlamda adaptif oturma, ayakta durma ve yürüme yardımcıları, engelli puseti gibi tıbbi malzemeler ve bireysel ihtiyaçları karşılamak üzere özellikli tekerlekli sandalyelerin SUT’a eklenmesi ve fiyat güncellemesi yönünde düzenleme yapacağız. Daha fazla sayıda bireyin akülü tekerlekli sandalye hizmetinden yararlanabilmesi için ödeme kriterlerinin uzman ekipler tarafından yeniden değerlendirilmesini sağlayacağız.
Bakım, Sosyal Hizmet ve Maaşlar
Engellilerin muhtaçlığının belirlenmesinde hane halkının toplam geliri değil, bir birey olarak engelli vatandaşın bireysel gelirini esas alacağız. Mevcut durumda ödenmekte olan engelli maaşlarını, asgari ücret seviyesine getireceğiz.
Bakıma ihtiyaç duyan tüm engelli vatandaşlarımıza sosyal hizmetler gözetiminde verilen bakım hizmetleri devam ettirilecektir. Bakımını üstlenen kişiye verilen maaş yükseltilip en az asgari ücret tutarına getirilecek, SGK pirimi devlet tarafından karşılanacaktır.
Engellilerin sıfır araç alımındaki maksimum fiyat sınırını %150 oranında artıracağız. 1600 cc motor hacmi sınırı geçerli olmak kaydıyla, şehit aileleri ve gazilerin de faydalanmasını sağlayacağız. Engeliler için yurtdışından ithal edilebilecekleri araçları ise yaş sınırı olarak 0-5 yaş arası araçlar şeklinde düzenleyeceğiz.
Engelli vatandaşlara yaklaşım, tutum ve davranışla ilgili toplumdaki bireyleri bilinçlendirmeye yönelik projelerin, konferansların ve etkinliklerin devlet ve sivil toplum kuruluşları tarafından gerçekleştirilmesini sağlayacağız.
Çalışma hayatına katılan engellilerin, işten ayrılmaları durumunda engelli aylıklarının yeniden bağlanma sürecini kolaylaştıracak ve bürokratik işlemleri hızlandıracağız.
Engelli bireye sahip aile fertlerinin, çocuğunun eğitim veya hizmet aldığı Milli Eğitim Bakanlığı, Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı olan kamu kurumlarında veya özel kurumlarda tam veya kısmi süreli istihdamında pozitif ayrımcılık ilkesi çerçevesinde öncelik sağlayacağız.
Kamuda çalışan ve engelli çocuğa sahip olan annelerin yarı zamanlı çalışma/esnek çalışma gün ve saatleri ile ilgili düzenleme yapacağız.
Engelli bireye sahip olan ailelerin kamu kurumlarının organize ettiği uygun mekânlarda bir araya getirilerek deneyimlerini birbirleriyle paylaşmaları sağlanacaktır.
Kamu kurumlarına ait mesire yerleri, dinlenme tesisleri ve uygulama otellerinde, engelli vatandaşlarımızın ücretsiz tatil yapabilmelerini sağlamak üzere kontenjan uygulaması başlatılacaktır.
Özel gereksinimli bireyin ebeveyninin vefatı durumunda, engelli bireyin kurum bakımına alınmadan önce bireyin kendi ev ortamında bağımsız yaşam becerilerinin desteklenmesine öncelik verilmesi ve bu geçiş sürecinin oluşturulacak mekanizmalarla desteklenmesi salanacaktır.
Hanehalkı içinde engelli bir birey olduğunu belgelendirenlerin; su, elektrik ve doğalgaz faturalarında indirim uygulanmasına ilişkin yasal düzenlemeyi hayata geçireceğiz.
Engelli veri tabanı oluşturarak tüm engelli verilerini tek çatı altında toplayacağız.
Bankalarda ve noterlerde görme engelli vatandaşlarımızın karşılaştıkları imza sıkıntılarını mobil imza yöntemi ile çözeceğiz.
Engelli erkek bireylere yetim aylığını, yaş sınırı aranmaksızın bağlayacağız.
Engelli bireylerin yalnızca anneleri değil, babaları ve bakım yükümlülerinin de erken emeklilik hakkından yararlanabilmesi yönünde düzenleme yapacağız.
Zihinsel engelli, otistik ve down sendromlu olan bireylerin ve ailelerinin; sosyal güvenlik, sosyal yardım ve sosyal hizmetlerden daha etkin biçimde yararlanmasını ve toplumsal yaşama tam katılımlarını sağlayacağız. Otizm, zihinsel otistik ve down sendromlu olan bireyler için tam süreli bakım ve rehabilitasyon hizmetleri geliştirecek, yaygınlaştıracak ve özel eğitim saatlerini artıracağız.
Şehit Aileleri ve Gazilerimiz
“Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği”nde belirtilen şartlara uymadığı için gazilik unvanı verilmeyen, ancak çalışamayacak durumda olan sayıları binler ile ifade edilen vatandaşlarımızın bir an önce gazilik unvanına kavuşması için çalışmalar yapacağız.
Halen uygulanmakta olan bir tanesi şehitlerimizin eş ve çocuğuna, bir tanesi de anne, baba veya kardeşe tanınan toplam 2 istihdam hakkını, eğer şehit evli ise eşine ve tüm çocuklarına sayı sınırı olmaksızın genişleteceğiz. Eğer şehidimiz bekâr ise anne, babası veya kardeşi kullanmak üzere 2 kişilik istihdam hakkı sağlayacağız. Getireceğimiz yeni haklar da dahil olmak üzere Türk Silahlı Kuvvetleri personeli olan şehitlerimize tanınan tüm hakları, tüm görev şehitlerini kapsama almak üzere genişleteceğiz. Gaziler için uygulanmakta olan 1 kişilik istihdam hakkını, eşi ve çocuğu için kullanılmak üzere 2 kişiye çıkaracak, bekar olan gazilerin ise anne, baba veya kardeşleri tarafından kullanılmak üzere bir istihdam hakkı vereceğiz.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Ak Parti hükümetinin 21 yılda engelliler ve sosyal alanda yaptığı çalışmalara bakıldığı zamanda 2005’te çıkardıkları ve temel politikayı ortaya koyan Engelliler Hakkında Kanun’uyla Engellilerin ekonomik, sosyal ve kültürel hayata katılmalarına yönelik önemli gelişmeler yaşandı. Ak Parti hükümetinin 2012 yılında Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı’nı yürürlüğe koymasından sonra yaklaşık 65 bin 662 engelli bireyi kamuda istihdam etti. Ayrıca Otizmli bireylere yönelik Ulusal Eylem Planlarını devreye koyarak sosyal devlet ilkesini güçlendirdi. Ak Parti hükümetinin bu süreçte eksik olduğu konuları olsa da, bu durumu siyasi görüşlerimizi kenara bırakarak bürokratik görüşmeler sonucunda aşabileceğimize inanıyorum.
Dolayısıyla Ak Parti hükümetinin engellilere olan hizmeti, Yeniden Refah Partisinin vaat ettiği maddelerin yürürlüğe girmesiyle güç kazanacaktır. Şüphesiz ki kazanan engelli ve aileleri olacaktır.
13. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hayırlı olmasını temenni ediyor, 28’nci Dönem Milletvekillerine başarılar diliyorum.
