Engelliler Konfederasyonu: Engelli İstihdam Kotası Yüzde 6’ya Çıkarılmalı

Engelliler Konfederasyonu Başkanı Mustafa Özsaygı, engelli bireylerin Türkiye’de işgücüne katılım oranının yüzde 22,1, kadın engellilerde ise yüzde 12,5 düzeyinde olduğunu belirterek, Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı (EKPSS) atamalarının yetersiz olduğuna dikkat çekti. Engelli atama kotasının yüzde 6’ya çıkarılması ve hemen en az 20 bin atama yapılması gerektiğini belirten Özsaygı, “Engellilerin atanması, evlere kapatılmış, açlık ve yoksulluğa mahküm edilmiş engelli nüfusun daha görünür olmasına ve kamuda engelli haklarına ilişkin farkındalığın artmasına yol açacaktır” dedi.

Engelliler Konfederasyonu, genel merkez binasında Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı (EKPSS) atamalarıyla ilgili basın toplantısı düzenledi. Konfederasyon Başkanı Mustafa Özsaygı, şunları söyledi:

“2022’nin sonuna doğru Cumhurbaşkanı’nın bize verdiği söz; kapsamlı, herkesi tatmin edecek, boş kadroları dolduracak bir atama söz verilmişti. Ancak ne yazık ki 3 Aralık 2022 günü, Dünya Engelliler Günü’nde bu sözünde durmadı ve kendisi yere, parti mitingine gitti. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı da bununla ilgili bir herhangi bir açıklama yapmadı. 2 bin 323 civarı engelli memur ataması yapılacağı duyuruldu, bununla ilgili tercihler yayınlandı. Biz zaten atamaların ya da atanmışların yaşadıkları haksızlıkları, özlük sorunlarını, intibak sorunlarını söz konusu bile edemiyoruz. Önemli olan bugün bizim beklediğimiz en kısa sürede kamudaki engelli memur kotasının doldurulması ve insanların daha fazla mağdur edilmemesi. Buna ilaveten engelli çalıştırma kotasının derhal yasal bazda yüzde 6’ya çıkarılması ve bunun hayata geçirilmesini bekliyoruz.

Türkiye’de yaşayan milyonlarca engelli bireyin en temel sorunu, bağımsız bir yaşamın imkanlarının kısıtlı olmasıdır. Bu imkanların kısıtlı olmasının nedenleri ertelenen erişilebilirlik, zamanında sunulmayan eğitim, sağlık hizmetleri ve en önemlisi istihdam sorunudur. Türkiye’de iş gücüne katılım oranı yüzde 53 iken engellilerin katılım oranı yüzde 22,1’dir. Bu oran kadın engellilerde yüzde 12,5 düzeyindedir. Milyonları aşan engelli nüfus için belirlenen yüzde 3-4’lük istihdam kotaları bile yasal ölçüler çerçevesinde doldurulmamaktadır. Bu yasadışı durum nedeniyle sorumlular etkili bir yaptırıma maruz kalmamaktadır.

Tüm bunlar gösteriyor ki engellilere yönelik sistematik bir ayrımcılık uygulanmaktadır. Her insan gibi engelli bireylerin de birçok hakkı çalışma haklarına doğrudan bağlantılıdır. Türkiye’nin de onaylayıp imzaladığı BM Engelli Hakları Sözleşmesinin 27. maddesinde; ‘Engelli yurttaşlar diğer yurttaşlarla eşit koşullar altında çalışma hakkına sahiptir. Devlet bu hakkın yaşama geçirilmesi için gerekli tedbirleri alır’ denilmektedir.

Ancak 2023 bütçesinde engelli ataması için öngörülen atama sayısının da maalesef 2 bin 323 kadar olduğunu görüyoruz. Sembolik diyebileceğimiz bu sayılarla atanmayı bekleyen yüz bine yakın engelli yurttaşın talepleri karşılanamaz. Ekonomik kriz nedeniyle engellilere verilen ödeneklerin çok yetersiz kaldığı ve ücretli çalışma dışındaki seçeneklerin kesin çözüm olmadığı açıktır. EKPSS kapsamında hemen en az 20 bin atama yapılmalıdır. Kamudaki engelli istihdam kotası yüzde 6’ya yükseltilmeli ve bu kotanın arz ve talep çalışmaları için gerekli bütçe düzenlenmelidir. İşgücü talebi boyutuyla işyerlerinin uyumlaştırılması amacıyla da başta erişilebilirlik olmak üzere, kamu kurumlarının yol, geçit, otopark, yemekhane, internet siteleri, mevzuatları, hizmet içi eğitim programları ve idari kadrolarının farkındalık düzeyi engelliler için uyumlu hale getirilmelidir. 21. yüzyılda engelli yurttaşların temel hakları artık engellenmez. Cumhuriyetin 100. yılında engelli ve ailesinin temel yurttaşlık hakları artık ötelenemez. İlgilileri bir kez daha göreve çağırıyoruz.” dedi.